แนวทางการอ้างอิง AI ในงานวิชาการ

ปัญญาประดิษฐ์ได้เข้ามาเปลี่ยนแปลงโลกของการเขียนทางวิชาการอย่างถาวร จากเครื่องมือช่วยแก้ไขภาษาไปจนถึงการสร้างเนื้อหา AI กลายเป็นพันธมิตรที่สำคัญของนักวิจัยทั่วโลก แต่การใช้งานเหล่านี้มาพร้อมกับความรับผิดชอบและข้อกำหนดใหม่ที่ทุกคนต้องเข้าใจ

อ้างอิง: https://apastyle.apa.org/blog/how-to-cite-chatgpt American Psychological Association (APA)

Written by: genspark.ai

Edited by: Sathaworn

AI Technology

หลักการพื้นฐานของการใช้ AI ในงานวิชาการ

การที่ทีม APA Style ประกาศว่าพวกเขา "ไม่ใช่หุ่นยนต์" และสามารถผ่านการทดสอบ CAPTCHA ได้ สะท้อนถึงความจำเป็นในการแยกแยะระหว่างผลงานของมนุษย์และเครื่องจักร ในโลกที่เส้นแบ่งนี้เริ่มพร่ามัว การกำหนดมาตรฐานที่ชัดเจนจึงเป็นสิ่งจำเป็น สิ่งที่น่าสนใจคือ ChatGPT และ AI tools อื่นๆ ไม่สามารถจัดประเภทเป็น "การสื่อสารส่วนบุคคล" ได้ เนื่องจากไม่มี "บุคคล" ใดสื่อสารจริงๆ การอ้างอิงข้อความจาก AI จึงเปรียบเสมือนการแบ่งปันผลลัพธ์ของอัลกอริทึม

มาตรฐานการอ้างอิงตาม APA Style

รูปแบบมาตรฐาน:

OpenAI. (2023). ChatGPT (เวอร์ชัน 14 มีนาคม) [โมเดลภาษาขนาดใหญ่].

https://chat.openai.com/chat

การอ้างอิงในเนื้อหา:

• การอ้างอิงแบบวงเล็บ: (OpenAI, 2023)

• การอ้างอิงแบบบรรยาย: OpenAI (2023)

กรณีศึกษา: การวิเคราะห์การทำงานของสมอง

เมื่อถูกถามเกี่ยวกับการแบ่งสมองซ้าย-ขวา ChatGPT ให้คำตอบว่า แม้สมองทั้งสองซีกจะมีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน แต่การจำแนกคนเป็น "สมองซ้าย" หรือ "สมองขวา" เป็นการทำให้เรื่องซับซ้อนง่ายเกินไปและเป็นเพียงความเชื่อยอดนิยม (OpenAI, 2023)

นโยบายของสำนักพิมพ์ชั้นนำทั่วโลก

Biomed Central (BMC) กำหนดให้ "การใช้ LLM ควรได้รับการบันทึกอย่างเหมาะสมในส่วน Methods หรือในส่วนอื่นที่เหมาะสม หากไม่มีส่วน Methods"

Springer Nature มีจุดยืนที่ชัดเจน

• AI tools ไม่สามารถเป็นผู้เขียนร่วมได้ เนื่องจากไม่สามารถรับผิดชอบต่อผลงานได้

• นักวิจัยต้องบันทึกการใช้งาน LLM ในส่วน methods หรือ acknowledgements

IEEE กำหนดให้ "การใช้ข้อความที่สร้างโดย AI ต้องเปิดเผยในส่วน acknowledgements และส่วนที่ใช้ข้อความจาก AI ต้องมีการอ้างอิงระบบ AI ที่ใช้" USQ LibGuides

Elsevier อนุญาตให้ใช้ AI เพื่อปรับปรุงภาษาและความสามารถในการอ่าน แต่:

• ต้องเปิดเผยการใช้งานอย่างเหมาะสม

• ไม่อนุญาตให้ใช้ AI สร้างหรือแก้ไขภาพ ยกเว้นเป็นส่วนหนึ่งของการวิจัย

Wiley เน้นย้ำว่า "ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อความถูกต้องของข้อมูลที่ AI ให้มา และต้องอ้างอิงงานสนับสนุนอย่างถูกต้อง"

แนวทางปฏิบัติที่ดีในการใช้ AI

การเปิดเผยที่โปร่งใส

ส่วนที่ควรระบุการใช้ AI

1. Methods section - สำหรับงานวิจัย

2. Acknowledgements - สำหรับการช่วยเหลือทั่วไป

3. Introduction - หากไม่มีส่วนอื่นที่เหมาะสม

"การวิจัยนี้ใช้ ChatGPT (OpenAI, 2023) เพื่อช่วยในการวิเคราะห์เบื้องต้นและปรับปรุงความชัดเจนของภาษา ข้อมูลทั้งหมดได้รับการตรวจสอบและยืนยันจากแหล่งข้อมูลปฐมภูมิ"

ปัญหาความน่าเชื่อถือ

กรณีศึกษาที่น่าตกใจ: เมื่อทีม APA Style ขอให้ ChatGPT แสดงแหล่งอ้างอิงสำหรับข้อมูลเกี่ยวกับสมอง ChatGPT ให้รายการอ้างอิง 5 รายการ แต่พบว่า

4 รายการค้นหาพบจริง 1 รายการไม่มีอยู่จริง - DOI ที่ให้มาเป็นของบทความอื่น

แนวทางการตรวจสอบ Fact-checking อย่างเป็นระบบ

1. ตรวจสอบทุกแหล่งอ้างอิงที่ AI ให้มา

2. ยืนยัน DOI และข้อมูลบรรณานุกรม

3. อ่านต้นฉบับจริงเพื่อเปรียบเทียบ

4. ใช้แหล่งข้อมูลปฐมภูมิแทนการตีความของ AI

อนาคตของการเขียนทางวิชาการ

1. มาตรฐานที่เข้มงวดขึ้น: การเปิดเผยการใช้ AI อย่างละเอียดกลายเป็นข้อบังคับ

2. เครื่องมือตรวจสอบ: AI detection tools กำลังพัฒนาอย่างรวดเร็ว

3. การศึกษาใหม่: หลักสูตรการใช้ AI อย่างมีจริยธรรมในสถาบันการศึกษา

4. ความร่วมมือระหว่างมนุษย์-AI: การพัฒนาแนวทางที่ AI และมนุษย์ทำงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพ

คำแนะนำสำหรับผู้เขียน

หลักการ 3C:

• Clarity (ชัดเจน): ระบุการใช้ AI อย่างโปร่งใส

• Citation (อ้างอิง): ทำการอ้างอิงอย่างถูกต้อง

• Caution (ระมัดระวัง): ตรวจสอบข้อมูลอย่างพิถีพิถัน

3C in AI for research

บทสรุป: การปรับตัวในยุคใหม่

การอ้างอิง ChatGPT และ AI tools ไม่ใช่เพียงเรื่องของรูปแบบการเขียน แต่เป็นการปรับตัวของชุมชนวิชาการทั้งหมดต่อเทคโนโลジีใหม่

ความสำเร็จในการใช้ AI ในงานวิชาการขึ้นอยู่กับ:

• ความโปร่งใสในการเปิดเผย

• ความรับผิดชอบในการตรวจสอบ

• ความเข้าใจในข้อจำกัด

• การเคารพมาตรฐานทางจริยธรรม

เมื่อเทคโนโลยีก้าวหน้าไป มาตรฐานการเขียนก็จะพัฒนาตาม สิ่งสำคัญคือการติดตามข้อมูลใหม่และปรับตัวให้ทันกับการเปลี่ยนแปลง ในขณะเดียวกันก็รักษาคุณภาพและความน่าเชื่อถือของงานวิชาการไว้